Geceleri ellerinizde uyuşma ve yanma ile uyanıyorsunuz, gün boyu el ağrısı çekiyor ve eşyaları istemeden düşürüyorsanız bilek kanalı hastalığı ile karşı karşıya olabilirsiniz. Memorial Hizmet Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Umut Yaka, karpal tünel sendromu olarak bilinen bilek kanalı hastalığı hakkında bilgi verdi.
40-60 yaş arası kadınlarda daha sık görülür
Karpal tünel sendromu 40-60 yaş arası kadınlarda daha çok görülen bir hastalıktır. El bileğinin sürekli bükülü pozisyonda kaldığı durumlarda (daktilo, klavye kullanmak gibi) veya el ve el bileğine sürekli yük binen işlerde çalışanlarda daha sık görülmektedir. Ayrıca şeker hastalığı, hipotroidi, aşırı şişmanlık, gut gibi farklı problemlerin etkisiyle de ortaya çıkabilmektedir. Gebelik döneminde vücuttaki sıvıların artması, karpal tünel içinde basınç artışına bu da geçici olarak karpal tünel sendromu belirtilerinin oluşmasına yol açabilmektedir.
Karpal tünel sendromu 40-60 yaş arası kadınlarda daha çok görülen bir hastalıktır. El bileğinin sürekli bükülü pozisyonda kaldığı durumlarda (daktilo, klavye kullanmak gibi) veya el ve el bileğine sürekli yük binen işlerde çalışanlarda daha sık görülmektedir. Ayrıca şeker hastalığı, hipotroidi, aşırı şişmanlık, gut gibi farklı problemlerin etkisiyle de ortaya çıkabilmektedir. Gebelik döneminde vücuttaki sıvıların artması, karpal tünel içinde basınç artışına bu da geçici olarak karpal tünel sendromu belirtilerinin oluşmasına yol açabilmektedir.
Ellerde uyuşma, karıncalanma ve yanmayı önemseyin
Ele giden sinirlerden biri olan ve tıptaki adı “median sinir” olan sinir bilek bölgesinde karpal tünel adı verilen bir kanalın içerisinden geçmektedir. Bu kanalın daralması ya da içerisinden geçen diğer dokuların herhangi bir başka hastalık nedeni ile şişmeleri bu sinirin kanal içerisinde sıkışmasına ve bilek kanalı hastalığı oluşmasına neden olmaktadır. Bilek kanalı hastalığının ilk belirtileri çoğunlukla uyurken başparmak ve diğer üç parmakta karıncalanma, iğnelenme ve yanma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu belirtileri daha çok gece ortaya çıkmasının nedeni birçok kişinin uyurken bilekleri içe doğru kıvrık durumda uyumaları ve bu durumun da karpal tünelin daha da fazla daralmasına neden olmasıdır.
Ele giden sinirlerden biri olan ve tıptaki adı “median sinir” olan sinir bilek bölgesinde karpal tünel adı verilen bir kanalın içerisinden geçmektedir. Bu kanalın daralması ya da içerisinden geçen diğer dokuların herhangi bir başka hastalık nedeni ile şişmeleri bu sinirin kanal içerisinde sıkışmasına ve bilek kanalı hastalığı oluşmasına neden olmaktadır. Bilek kanalı hastalığının ilk belirtileri çoğunlukla uyurken başparmak ve diğer üç parmakta karıncalanma, iğnelenme ve yanma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu belirtileri daha çok gece ortaya çıkmasının nedeni birçok kişinin uyurken bilekleri içe doğru kıvrık durumda uyumaları ve bu durumun da karpal tünelin daha da fazla daralmasına neden olmasıdır.
Zorlayıcı ve tekrarlayan hareketlerden kaçının
Özellikle küçük cisimlerin elden kaymasının nedeni median sinirle birlikte seyreden ve eldeki ter bezlerine giden sinirlerin de sıkışarak avuç içlerinde terlemenin kaybolmasına yol açmasıdır. Terlemenin kaybolması ile cilt ile cisimler arasındaki sürtünme de azalacağından küçük cisimler kolaylıkla kayarak elden düşerler. İleri safhalarda yumruk yapmak, cisimleri yakalamak ve el hüneri gerektiren ince işlevleri yapmak güçleşir. Bazı hastalar sıcak ve soğu dahi ayırt edemez duruma gelmektedir. Bazı hastalarda genetik nedenler ön plana çıkabilmektedir. Örneğin bazı kişilerde karpal tünel normalden daha dar oluşmuş olabilir.
Özellikle küçük cisimlerin elden kaymasının nedeni median sinirle birlikte seyreden ve eldeki ter bezlerine giden sinirlerin de sıkışarak avuç içlerinde terlemenin kaybolmasına yol açmasıdır. Terlemenin kaybolması ile cilt ile cisimler arasındaki sürtünme de azalacağından küçük cisimler kolaylıkla kayarak elden düşerler. İleri safhalarda yumruk yapmak, cisimleri yakalamak ve el hüneri gerektiren ince işlevleri yapmak güçleşir. Bazı hastalar sıcak ve soğu dahi ayırt edemez duruma gelmektedir. Bazı hastalarda genetik nedenler ön plana çıkabilmektedir. Örneğin bazı kişilerde karpal tünel normalden daha dar oluşmuş olabilir.
Aşırı kilolu insanlarda 2 kat daha fazla görülür
Aşırı kilolu insanların ince yapılılara göre bu hastalığa yakalanma riski 2 kat daha fazla olduğu yapılan gözlemlerde belirlenmektedir. Ayrıca, hastalık kadınlarda erkeklere göre üç kat daha fazla görülmektedir. Bunun bir nedeninin kadınlarda bilek kanalının erkeklere göre daha dar olması olabilmektedir. Bir başka nedeni de hastalığın gebelik sırasında sıklıkla ortaya çıkmasıdır. Bazı hastalarda doğumdan sonra belirtiler kaybolsa da çoğunda kalıcı olmaktadır.
Aşırı kilolu insanların ince yapılılara göre bu hastalığa yakalanma riski 2 kat daha fazla olduğu yapılan gözlemlerde belirlenmektedir. Ayrıca, hastalık kadınlarda erkeklere göre üç kat daha fazla görülmektedir. Bunun bir nedeninin kadınlarda bilek kanalının erkeklere göre daha dar olması olabilmektedir. Bir başka nedeni de hastalığın gebelik sırasında sıklıkla ortaya çıkmasıdır. Bazı hastalarda doğumdan sonra belirtiler kaybolsa da çoğunda kalıcı olmaktadır.
Birkaç ayda geçmeyen karpal tünel sendromunun çözümü ameliyat
Bilek kanalı hastalığının belirtilerini hafifletmek amacı ile bazı ilaçlardan yararlanılabilir. Ağrı kesici ve ödem çözücü ilaçlar kısa süreli rahatlama sağlayabilmektedir. Başlangıç döneminde bilek kanalının içerisine yapılan kortizon içeren ilaçlı enjeksiyonlar daha uzun süreli iyileşme sağlayabilmektedir. Gece uyku sırasında el bileklerinin kıvrılmasını önleyen bilek atelleri oldukça faydalıdır. Yine başlangıç döneminde olan ve çok ilerlememiş hastalarda Fizik Tedaviden yardım alınabilmektedir. Birkaç ay süresince geçmeyen ve konservatif önlemlere rağmen devam eden karpal tünel sendromlarında ameliyat gerekmektedir. Karpal tünel sendromunda ameliyat hastaya narkoz verilmeden sadece lokal anestezi ile gerçekleştirilir ve son derece başarılı sonuçlar alınabilmektedir.
Bilek kanalı hastalığının belirtilerini hafifletmek amacı ile bazı ilaçlardan yararlanılabilir. Ağrı kesici ve ödem çözücü ilaçlar kısa süreli rahatlama sağlayabilmektedir. Başlangıç döneminde bilek kanalının içerisine yapılan kortizon içeren ilaçlı enjeksiyonlar daha uzun süreli iyileşme sağlayabilmektedir. Gece uyku sırasında el bileklerinin kıvrılmasını önleyen bilek atelleri oldukça faydalıdır. Yine başlangıç döneminde olan ve çok ilerlememiş hastalarda Fizik Tedaviden yardım alınabilmektedir. Birkaç ay süresince geçmeyen ve konservatif önlemlere rağmen devam eden karpal tünel sendromlarında ameliyat gerekmektedir. Karpal tünel sendromunda ameliyat hastaya narkoz verilmeden sadece lokal anestezi ile gerçekleştirilir ve son derece başarılı sonuçlar alınabilmektedir.
Bilek kanalı hastalığının oluşmasına alınacak önlemler;
Eli ve bileği zorlayıcı iş yapanların sık, sık ara vermeleri ve ellerini dinlendirmeleri faydalı olacaktır. İş yerlerinde kullanılan alet ve cihazlar bileği en az zorlayacak tarzda yapılandırılmalı ve kullanılmalıdır. Bu hastalığa neden olan hormonal ve metabolik rahatsızlıkları olanların bunların vakit geçirmeden tedavi ettirmeleri gerekir.
Eli ve bileği zorlayıcı iş yapanların sık, sık ara vermeleri ve ellerini dinlendirmeleri faydalı olacaktır. İş yerlerinde kullanılan alet ve cihazlar bileği en az zorlayacak tarzda yapılandırılmalı ve kullanılmalıdır. Bu hastalığa neden olan hormonal ve metabolik rahatsızlıkları olanların bunların vakit geçirmeden tedavi ettirmeleri gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder